top of page
Hande Acarel

METABOLİZMA, SIVI VE DENGE

Updated: Nov 19, 2023


METABOLİZMA, SIVI VE DENGE
METABOLİZMA, SIVI VE DENGE

METABOLİZMA, SIVI VE DENGE


Vücudun gün içerisinde ihtiyaç duyduğu sıvıyı su veya başka kaynaklardan alarak karşılama durumuna hidrasyon denir. Su ana hidrasyon kaynağımızdır ancak tükettiğimiz diğer yiyecek, içecekler, diğer sıvılar gibi metabolizmamıza aldığımız pek çok şey vücudumuzu hidre eder. Yiyeceklerin kan şekerini yükseltmek ile ilgili oranlarını belirtmek için glisemik indeks değerlerini kullanıyoruz. Aynı durum sıvılar için de geçerli. İçildikten sonraki 1-2 saat içerisinde vücudu hidre etme seviyelerine de hidrasyon indeksi denilmektedir. Su temel hidrasyon kaynağı olarak kabul edilir. Diğer sıvılar da buna göre endekslenir.

Kafein böbrekten sıvı atımını arttıran diüretik bir maddedir. Ve tam da bu sebepten ötürü bir süre öncesine kadar çay, kahve, yeşil çay gibi sıvıların tüketiminin su tüketiminin yerini tutmadığını ve vücudu hidre etmeyip aksine dehidrasyona sebep olduğunu bilirdik. Ancak yeni çalışmalar bunun tam olarak öyle olmadığını dile getiriyor. Günlük olarak rutin kahve tüketen bireylerde vücudun kafein tüketimine adapte olabildiği gösterilmektedir. (Killer et al., 2014) Kafein tüketiminin günde 4 bardağı geçmemek kaydıyla idrar atımını artırarak dehidrasyona sebep olduğu gösterilmemektedir.


Metabolizmayı aktive eden en önemli kaynaklardan biri olan suya özel olarak bakacak olursak;

· EFSA (Avrupa Gıda Güvenliği Konseyi) yetişkin kadınlar için günde 2 lt, erkekler için ise 2,5 lt su tüketilmesini öneriyor.

· Bu değerler tabi ki hava koşulları, ter yoluyla atılan su, metabolik yapı, eşlik eden hastalıklara göre değişebilmektedir.

· Yeterince su tüketmediğinizin en iyi göstergesi koyu renk idrar, halsizlik ve baş ağrısıdır.

· Uzun sürekli yetersiz su tüketiminde ise kabızlık görülür. Dışkı su ve liften oluşur ve yeterli su tüketilmediğinde dışkı hacmi azalır.

· Fazlı su tüketiminde ise aşırı hidrasyon görülebilir. Ancak bu duruma böbrek ve kalp ile ilgili kronik bir rahatsızlığınız yoksa çok sık rastlanmaz.

· Kısa sürede aşırı su tüketimi, artan idrar atımı durumunda başta sodyum kaybı olmak üzere elektrolit dengesi bozulur.


Hazır suya değinmişken “Diüretik” besinleri tüketerek zayıflamak mümkün mü? Onu da konuşalım isterseniz;

· Diüretikler idrar çıkışını artıranlar olarak tanımlanabilir. Bu da vücuttan artan sıvı çıkışı demektir. Bazı ilaçlar bazı hastalıklar durumunda bu amaçla özellikle kullanılır. Burada bir behis yok. Ancak bir de kilo vermek için diüretik kullanmak eğilimi var ki orası sıkıntılı😊

· Doğada doğal olarak bulunan diüretikler vardır; yeşil çay, kafein, kiraz, kiraz sapı, ananas, maydanoz, alkol gibi...

· Bu diüretiklerin zayıflama ilaçlarında da kullanıldığını biliyoruz.

· Yoğun miktarda diüretik kullanmanız sonucunda tartıda gördüğünüz ağırlık azalmasını kilo kaybı olarak görmemelisiniz.

· Yağ yakmadan sadece su kaybettiğiniz bir kilo kaybı zayıflama değildir.

· Aksine vücuttan hızlı su kaybı pek şok olumsuz şeyi beraberinde getirir.

· Alkol tükettiğiniz gecelerin sabahında genel olarak baş ağrısı ile uyanırsınız. Bunun sebebi vücudun kaybettiği suya verdiği tepkidir. Halsizlik, baş dönmesi de diüretik kullanımı sonrası karşılaşılan belirtilerdendir.

· Kafein ve yeşil çay da fazla tüketildiğinde aynı etkilere sebep olur.

· Kilo vermek için diüretik kullanmak, diüretik etki gösteren zayıflama ilaçları tüketmek ve vücuttan sıvı atımını artırmak çok risklidir.

· Kaldı ki dediğim gibi bu şekilde gerçekleşen bir kilo kaybı zayıflamak anlamı taşımaz zaten.

· Tartıda 2-3 kg’ı eksik göreceğim diye sisteminize geri dönüşü olamayacak zararlar vermeyin derim.


İnanın siz o rakamlardan daha değerlisiniz…


Sevgilerimle,

Hande ACAREL, M.Sc., RD

Uzman Diyetisyen, Fitoterapist ve Pilates Eğitmeni



Kaynaklar:

*Astrup A, Toubro S. Thermogenic, metabolic, and cardiovascular responses to ephedrine and caffeine in man. Int J Obes Relat Metab Disord 17(1):41–3, 1993 *Westerterp-Plantenga MS, Lejeune MP, Kovacs EM. Body weight loss and weight maintenance in relation to habitual caffeine intake and gDMHn tea supplementation. Obes Res 13(7):1195–204, 2005.

*Hollands MA, Arch JRS, Phil D, Cawthorne MA. A simple apparatus for comparative measurements of energy expenditure in human subjects: the thermic effect of caffeine. Am J Clin Nutr 34(10):2291–4, 1981.


3 views0 comments

コメント


bottom of page